چینه نگاری سازند ایلام در تاقدیس پیر (شرق فراشبند در استان فارس)

گروه بنگستان (کرتاسه پسین) در بردارنده سازندهای کژدمی، سروک و ایلام در جنوب غرب ایران است. سازند ایلام که یکی از اعضای این گروه می باشد، با سنگ شناسی عمده آهک خاکستری روشن تا تیره، به عنوان یکی از واحدهای مهم سنگ چینه ای حوضه زاگرس معرفی شده است. در این تحقیق، نهشته های سازند ایلام در تاقدیس پیر (pir anticline) به منظور مطالعات سنگ چینه نگاری، زیست چینه نگاری و محیط رسوبی مورد بررسی قرار گرفته است. این تاقدیس در شمال شرق شهر فراشبند از توابع استان فارس قرار دارد. برش مورد مطالعه در طول جغرافیایی "58 7 °52 شرقی و عرض جغرافیایی "28 49 °28 شمالی قرار دارد. نهشته های سازند ایلام در این برش، با ستبرای 34 متر، در بخش قاعده ای از لایه های حاوی پیزوئیدها و ماکروئیدهای هماتیتی و در ادامه عمدتاً از سنگ آهک تشکیل شده اند. قسمت بالائی سازند نیز از ساختارهای آهکی رودیست دار تشکیل شده است. سازند ایلام در این برش در مرزهای زیرین و بالایی خود به صورت ناپیوسته بر روی سازند سروک و ناپیوسته در زیر سازند گورپی قرار دارد. سازند سروک در این برش شامل سنگ آهک برشی شده است که قسمت بالای آن کاروفیت دار است و معرف ناپیوستگی بعد از سنومانین - تورونین (post cenomanian-turonian) می-باشد. سازند گورپی در این تاقدیس به دلیل مقاومت کمتر در برابر فرسایش از توپوگرافی بسیار پستی برخوردار است و در زیر دشت فراشبند توسط رسوبات عهد حاضر پوشیده شده است. به منظور مطالعات زیست چینه نگاری، تعداد 51 نمونه جهت تهیه مقاطع میکروسکوپی برداشت شد. به طور کلی مطالعه میکروسکوپی 51 نمونه برداشت شده از این برش، منجر به شناسایی 20 جنس و 11 گونه از فرامینیفرهای بنتیک و همچنین جلبک داسی کلاد شد. بررسی محتویات میکروفسیل ها در برش مورد مطالعه، منجر به تشخیص یک بایوزون rotalia skourensis-algae assemblage zone شد و بر این اساس سن سازند ایلام در این برش سانتونین می باشد. به منظور مطالعات محیط رسوبی، با توجه به مطالعات پتروگرافی و تعیین درصد هر یک از عناصر در هر مقطع میکروسکوپی، 13 ریزرخساره برای سازند ایلام در ناحیه مورد مطالعه تفکیک گردید. همچنین محیط-های ساحل، لاگون و سد در برش مورد مطالعه مشخص شد. بر اساس این اطلاعات برای رسوبات سازند ایلام در منطقه مورد مطالعه، می توان پلاتفرم کربناته لبه دار را در نظر گرفت که سد رودیستی باعث جدایش محیط لاگون از دریای باز شده است. سازند سروک، همانطور که ذکر شد شامل سنگ آهک برشی کاروفیت دار است و بر اساس فونای کارا، محیط دریاچه ای برای این سازند پیش بینی می شود. پس از تعیین مدل رسوبی و تفکیک محیط ها و ریزرخساره ها، نیمرخ محیط رسوبی برای برش مورد مطالعه ترسیم شد.